Zachęca do refleksji nad powiązaniami z nie-ludzkimi i pozaludzkimi istotami, takimi jak złoża metali, promieniowanie, drożdże, małże czy powietrze. Nie uprzywilejuje roli człowieka, nie pozwalając na romantyzowanie, fetyszyzację, ujarzmianie ani uprzedmiotawianie. Koncepcja mrocznej ekologii, rozwinięta przez Timothy’ego Mortona, podkreśla tajemniczość i złożoność ekologicznych problemów, często pozostających poza zasięgiem ludzkiej świadomości. Jest to filozoficzne narzędzie do analizy relacji człowieka ze światem, który ulega coraz większym, szybszym i trudniejszym do zrozumienia zmianom. Pomaga odnaleźć się w mroku dziwnych i niezrozumiałych transformacji, występujących na różnych skalach, od globalnych do indywidualnych ludzkich ciał.

W dziedzinie spektrum, w szczególności pokoleniowego, ważne jest uwzględnienie zaproszonych do udziału w wystawie osób artystycznych, których życiorysy i pamięć są zakorzenione w momencie przełomu. Ci artyści sięgają zarówno do końca “długiego wieku XX” z jego globalnym kapitalizmem i ekstraktywizmem, jak i do XXI wieku z jego ekologiczną świadomością i narracją “planetarnej troski” oraz pojęciem “troski o postprzyrodę” zaproponowanym przez Ewę Bińczyk. Te tematy często wywołują poczucie bezsilności jednostki, pozbawionej wystarczającej siły działania.

Osobiste reakcje na powyższy zwrot manifestują się w praktykach artystycznych – metodach pracy i wyborze surowców (odpadów postprzemysłowych i przedmiotów codziennego użytku), w relacjach z motywami organicznymi, we współpracy z nie-ludzkimi, technologicznymi i organicznymi bytami, eksploracji kategorii dziwności, mutacji, adaptacji, wprowadzaniu elementów ironii lub erotyzmu. Te działania są związane z próbami opracowania strategii emancypacyjnych lub wypracowania stanowiska wobec kryzysu i apatii.

Rozważania artystyczne przekraczają kwestię jedynie ekologii, sięgając po gruntowne przedefiniowanie normatywnych pojęć i kategorii takich jak tożsamość, polityka, czas, materia, przyszłość, człowiek czy życie. Ta refleksja artystyczna jest istotna w kontekście zmieniających się norm społecznych i wartości.

Tytuł tej wystawy jest podstępny i skrywa swoje intencje oraz znaczenia, podobnie jak byty w filozofii Mortona. Zdanie zaczerpnięte z wiersza Williama Blake’a w przekładzie Zygmunta Kubiaka odnosi się do przejścia między nocą a dniem, ciemnością a jasnością oraz napełnionym delikatną nadzieją oczekiwaniem na przyszłość.

Miejsce:

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa

Data:

15.03 – 26.05.2024

Źródło: goout.net