Jednym z najbardziej spektakularnych wydarzeń artystycznych minionego roku stała się wystawa monograficzna Vincenta van Gogha w National Gallery w Londynie, która potrwa jeszcze tylko do 19 stycznia 2025 roku. Z okazji 200-lecia swojego istnienia, to prestiżowe muzeum po raz pierwszy zorganizowało tak szeroko zakrojoną wystawę poświęconą twórczości holenderskiego mistrza. Tytuł wystawy, Van Gogh: Poets and Lovers, odnosił się do kluczowych motywów natury, miłości i przemijania, które przewijają się w pracach van Gogha, a także do jego post-impresjonistycznej wrażliwości, przefiltrowanej przez charakterystyczną technikę delikatnego impasto.
Wystawa, otwarta 14 września 2024 roku, zgromadziła ponad 60 dzieł Vincenta van Gogha, w tym wyjątkowe prace wypożyczone z renomowanych muzeów na całym świecie, jak Muzeum Van Gogha w Amsterdamie, Kröller-Müller Museum w Otterlo, czy Musée d’Orsay w Paryżu. Ta unikalna ekspozycja to jedyna tak szeroka prezentacja twórczości van Gogha, poza stałą kolekcją w Amsterdamie. Wystawa zyskała uznanie i wpisała się w trend popularnych wystaw z najbardziej ikonicznymi dziełami wielkich mistrzów, jak miało to miejsce w przypadku wystawy Vermeera w Rijksmuseum w 2023.
Do najważniejszych dzieł na tej wystawie należą słynne Słoneczniki (1888) oraz Krzesło van Gogha (1888), które zostały pozyskane przez Londyńską Galerię Narodową w 1924 roku dzięki wsparciu Samuela Courtaulda.
Van Gogh: Poets and Lovers koncentrowała się na tematach poezji, natury, miłości i przemijania, oferując nowatorskie interpretacje twórczości artysty. Kuratorzy wystawy, Cornelia Homburg i Christopher Riopelle, szczególnie uwypuklili artystyczną wyobraźnię van Gogha i jego zdolność do przekształcania rzeczywistości, tworząc wyidealizowane, pełne emocji przestrzenie, które wciągają widza w swój rytm. Kluczowym okresem w twórczości van Gogha, który stał się osą wystawy, był czas spędzony w Arles i Saint-Rémy (1888–90). Ten niezwykle twórczy, ale i burzliwy okres w życiu artysty, stanowił fundament dla kuratorów, którzy podzielili wystawę na sześć rozdziałów, odzwierciedlających kolejne etapy jego zmagań z depresją i twórczością.
Pobyt pod ścisłą obserwacją w szpitalu psychiatrycznym Saint-Paul-de-Mausole w Saint-Rémy-de-Provence w maju 1889 roku okazał się być stymulującym do kontynuowania pracy twórczej, nawet malowania krajobrazów z pamięci, wtedy gdy artysta nie miał siły mierzyć się ze światem zewnętrznym – tutaj dodatkowo wartościowe jest zestawienie obrazów z cytatami z listów które Vincent van Gogh pisał do swojego brata Theo.
Wystawa szczególnie podkreśliła znaczenie natury w twórczości van Gogha, w tym ogrodów i parków, które traktował nie tylko jako tło, ale również jako nośniki głębokich znaczeń i emocji. Jako przykład podano publiczny park przed jego Żółtym Domem w Arles, który artysta nazwał Ogrodem Poetów, wyobrażając sobie spacerujących tam poetów renesansowych, jak Petrarka i Boccaccio. Van Gogh dostrzegał piękno w drobnych detalach przyrody, a jego malarstwo ukazywało idealistyczną wizję tych miejsc, które stanowiły tło zarówno dla jego artystycznych poszukiwań, jak i cierpienia wywołanego jego problemami psychicznymi.
Wystawa także szczególnie zwróciła uwagę na projekt, który van Gogh planował zrealizować w swoim Żółtym Domu w Arles. Chciał zaaranżować wnętrze, wykorzystując takie dzieła jak Ogród Poety, Słoneczniki oraz obrazy przedstawiające Poetę i Kochanka. Był to ambitny plan dekoracyjny, który nie tylko ukazywał jego poetycką wizję malarza, ale także stawiał pytanie o sztukę w szerszym kontekście – van Gogh pragnął zaprezentować te obrazy w Paryżu na Wystawie Światowej w 1889 roku.
Szczególna uwagę na wystawie poświęcono koncepcji pracy van Gogha w cyklach i seriach. Jego zainteresowanie przeciwieństwami, takimi jak życie i śmierć, światło i cień, jest widoczne w wielu jego dziełach, szczególnie tych stworzonych w Saint-Rémy. Zwiedzający mieli okazję zrozumieć, jak van Gogh poszukiwał harmonii i spójności w swojej twórczości oraz jak rozwijał swoje idee wśród artystycznych kręgów, które dopiero zaczynały dostrzegać jego geniusz, który dziś święci triumfy w jednym z najbardziej prestiżowych muzeów na świecie.
Van Gogh: Poets and Lovers to wyjątkowa wystawa, która na nowo interpretuje twórczość jednego z największych artystów wszech czasów. Wystawa okazała się ogromnym sukcesem, przyciągając blisko 300 tysięcy odwiedzających i zdobywając trzecie miejsce wśród najpopularniejszych biletowanych wystaw w historii National Gallery. Z powodu wyprzedanych biletów, muzeum zdecydowało się uruchomić dodatkową pulę wejściówek na ostatni weekend wystawy, umożliwiając zwiedzanie przez całą dobę. Niestety, także te bilety zostały szybko wyprzedane, co świadczy o niegasnącym zainteresowaniu sztuką van Gogha.
Źródła: Van Gogh: Poets and Lovers | Exhibitions | National Gallery, London
Vincent van Gogh Exhibition Marks 200th Anniversary Of National Gallery
Van Gogh Poets and Lovers at the National Gallery | Christie’s
Bądź na bieżąco z nowościami o wydarzeniach w galerii Station of Art
Bądź na bieżąco z nowościami o wydarzeniach w galerii Station of Art
