Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MSN) w Warszawie, zaprojektowane przez amerykańskiego architekta Thomasa Phifera, to nowoczesna i funkcjonalna przestrzeń, która pełni rolę centrum kulturalnego stolicy. Zlokalizowane w samym sercu miasta, przy ulicy Marszałkowskiej 103, nowe muzeum ma powierzchnię blisko 20 000 m², z czego ponad 4 500 m² przeznaczone jest na przestrzenie wystawowe. Budynek MSN składa się z czterech kondygnacji nadziemnych oraz dwóch podziemnych, w których znajdują się nie tylko galerie wystawowe, ale również sale edukacyjne, pomieszczenia konserwatorskie, kino, audytorium, kawiarnia i sklep.
Charakterystyczna (i już dość kontrowersyjna), minimalistyczna bryła budynku, składająca się z dwóch prostokątnych bloków – głównej przestrzeni muzealnej i wieży kinowej – mocno kontrastuje z monumentalnym Pałacem Kultury i Nauki. Jednak mimo swojej prostoty, projekt Phifera doskonale wkomponowuje się w miejską przestrzeń, a biała fasada budynku, połączona z dużymi oknami, nadaje mu elegancki, minimalistyczny, rzeźbiarski charakter, który nawiązywać ma do gmachu Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku czy chociażby niedawno otwarte MO Modern w Wilnie. Wnętrze budynku zachwyca przestronnością i nowoczesnym designem, zwłaszcza dzięki imponującej klatce schodowej oraz panoramicznym oknom, które doświetlają galerie.
Otwarcie nowej siedziby – 25 października 2024
Oficjalne otwarcie nowej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie odbyło się 25 października 2024 roku. Z tej okazji odbył się szereg wydarzeń kulturalnych, w tym wystawa prac znanych artystek – zwiedzający mogli zobaczyć między innymi „Quipu menstruacyjne” Cecilii Vicuña, „Mobilizację” Marieli Scafati czy „Kompozycję monumentalną” Magdaleny Abakanowicz. Choć początkowa wystawa obejmowała tylko dziewięć prac, dziś kolekcja muzeum wciąż się rozwija, co daje nadzieję na przyszłe, bardziej rozbudowane ekspozycje, z nadzieją na ekscytujące otwarcie pierwszej wystawy kolekcji MSNu zapowiedzianej na Luty 2025.
Uroczyste otwarcie było także inauguracją kolejnej już edycji festiwalu „Warszawa w budowie”, który porusza tematy związane z architekturą i przestrzenią miejską – na parterze odsłonięto ekspozycję zatytułowaną „Trudna miłość. Muzeum między placem a pałacem,” która skupia się na historii centrum Warszawy, w szczególności na miejscu, gdzie znajduje się gmach muzeum, a także na historii samego MSNu, który po dwóch dekadach działalności w tymczasowych siedzibach przenosi się na plac Defilad. Tytuł wystawy „Trudna miłość” odnosi się do trudności związanych z tworzeniem instytucji oraz relacji budynku z otaczającą przestrzenią. Kontekst stanowi również transformacja ustrojowa, która miała wpływ na rozwój miasta. Tematem festiwalu jest rola muzeum i jego rosnące znaczenie w centrum Warszawy.
Wrażenia z wnętrza – Nowoczesna przestrzeń dla sztuki
Choć zewnętrze nowej bryły MSNu zdążyło wywołać kontrowersje ze względu na swoją prostotę, w środku budynek robi znacznie lepsze wrażenie. Odwiedzając nowy gmach warto zwrócić uwagę na imponującą klatkę schodową, która zdecydowanie stanowi dominantę przestrzeni, dodając jednocześnie lekkości całej konstrukcji, obnażając monumentalność całego założenie.
Główne cechy tego wnętrza to:
- Przestronność: Wnętrze charakteryzuje się dużymi, otwartymi przestrzeniami, co umożliwia organizację różnych typów wystaw. Wysokie sufity i przestronne galerie tworzą wrażenie swobody i umożliwiają prezentację sztuki współczesnej w sposób dynamiczny.
- Minimalizm: Wnętrza są utrzymane w minimalistycznym stylu, z wykorzystaniem surowych materiałów takich jak beton, szkło i drewno. Dzięki temu przestrzeń jest neutralna, co pozwala na skupienie się na prezentowanej sztuce, bez zbędnych rozproszeń.
- Duża ilość naturalnego światła: Budynek zaprojektowano w taki sposób, aby do wnętrza docierało jak najwięcej światła dziennego. Duże okna, w tym te w atrium, umożliwiają wprowadzenie naturalnego światła, co wprowadza wrażenie otwartości i świeżości.
- Atrium: Centralnym elementem budynku jest przestronne atrium, które łączy wszystkie poziomy muzeum. Atrium pełni rolę „serca” budynku, umożliwiając kontakt z wystawami, przestrzeniami publicznymi oraz przestrzeniami edukacyjnymi.
- Funkcjonalność: Budynek został zaprojektowany z myślą o elastyczności, co pozwala na organizowanie różnych typów wydarzeń – od wystaw po warsztaty i wykłady.
Muzeum jako centrum kultury i sztuki
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie to nie tylko przestrzeń wystawowa, ale również centrum spotkań i debat, integrujące różne środowiska twórcze – różnorodny program performansów i happeningów towarzyszącym otwarciu budynku (łącznie ponad 100 wydarzeń) pokazuje jak bardzo potrzebna jest Warszawie równie przestrzeń do eksperymentów, jak i do ekspozycji.
Funkcje nowego MSNu są tak różnorodne, jak jego przestrzeń – od wystaw, przez warsztaty edukacyjne, aż po organizowanie wydarzeń kulturalnych, które angażują calą społeczność stolicy. Dla miłośników sztuki nowoczesnej oraz tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z tym nurtem artystycznej ekspresji, muzeum oferuje dziś dostęp do opisów dzieł online, które pomagają lepiej zrozumieć współczesne prace.
Podsumowanie
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie to przestrzeń, która łączy nowoczesną architekturę, funkcjonalność i bogaty program kulturalny. Imponujące wnętrza oraz różnorodność wydarzeń artystycznych sprawiają, że jest to miejsce, które warto odwiedzić, by zanurzyć się w świat sztuki współczesnej na najwyższym poziomie. Choć budynek budził kontrowersje z powodu swojej zewnętrznej formy, to w środku w pełni realizuje swoją rolę jako centrum kultury i sztuki w stolicy.
Budynek muzeum ma być otwartą przestrzenią, łączącą różne środowiska twórcze, instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe. Znajdujące się w nim sale edukacyjne, warsztaty i wydarzenia społeczne mają na celu integrację różnych środowisk i aktywizację kulturalną.