Świeżo rozpoczęty rok 2025 zapowiada się jako jeden z najbardziej ekscytujących lat w historii sztuki. W Polsce oraz za granicą czeka na nas wiele wyjątkowych wystaw, które przybliżą nie tylko twórczość najwybitniejszych artystów, ale także odkryją nieznane dotąd aspekty ich dorobku – ten rok będzie rokiem wielkich nazwisk. Od klasyków, którzy wywarli ogromny wpływ na rozwój sztuki, po współczesnych twórców, którzy zmieniają oblicze sztuki współczesnej. Warto już teraz zaplanować wizyty w tych niezwykłych miejscach i zanurzyć się w bogactwie artystycznych doświadczeń, które przyniesie rok 2025.
Wystawy w Polsce:
1. Zofia Rydet. Świat uczuć i wyobraźni, MuFo Kraków, 7 grudnia 2024 – 4 maja 2025
Wystawa „Zofia Rydet. Świat uczuć i wyobraźni” w Muzeum Fotografii w Krakowie ukazuje mniej znane, liryczne oblicze jednej z najwybitniejszych polskich fotografek. Prezentowane będą kolaże fotograficzne, nad którymi Rydet pracowała przed stworzeniem słynnego „Zapisu socjologicznego”. Cykl ten, składający się z około 100 prac, łączy elementy surrealizmu i porusza uniwersalne tematy, takie jak samotność, lęk, miłość, a także przeżycia związane z wojną i zagładą. Wystawa będzie pierwszą od lat prezentacją tego cyklu, który ukazuje zarówno osobiste, jak i pokoleniowe doświadczenia artystki. Dodatkowo, dzięki badaniom archiwalnym, widzowie będą mogli zobaczyć „matryce” kolaży przed ich finalnym uchwyceniem na zdjęciu, co pozwoli docenić mistrzowską technikę Rydet.
Muzeum Fotografii w Krakowie – wystawy
2. Andrzej Wróblewski | Ja jeden z wielu, Spectra Art Space, 28 grudnia 2024 – 4 maja 2025
Wystawa Andrzej Wróblewski. Ja jeden z wielu w Spectra Art Space to kolejna prezentacja twórczości artysty, który zdefiniował pokolenie. Ekspozycja, będąca kontynuacją sukcesu weneckiej wystawy In the First Person | W pierwszej osobie, zdobyła międzynarodowe uznanie i została wyróżniona przez prestiżowy magazyn The Art Newspaper jako jedno z najważniejszych wydarzeń Biennale Arte 2024. Prezentacja twórczości Wróblewskiego, jednego z najważniejszych polskich artystów XX wieku, ukazuje jego wpływ na sztukę, łącząc osobiste doświadczenia, symbolikę i zaangażowanie. Jego dzieła, od “Rozstrzelań” po pełne egzystencjalnego napięcia obrazy, pozostają aktualne i inspirujące. Wystawę wzbogacono o poezję Tadeusza Różewicza, który, podobnie jak Wróblewski, w swojej twórczości stawiał na bezpośredniość i szczerość, odnosząc się do powojennych doświadczeń. Prezentacja podkreśla, jak obaj artyści, w dialogu z rzeczywistością, starali się uchwycić rozbity świat.
3. MAGDALENA ABAKANOWICZ W OGRODACH I KOMNATACH
Rzeźby Magdaleny Abakanowicz w Ogrodach Królewskich, Zamek Królewski na Wawelu, 25 kwietnia 2025 – 18 stycznia 2026
Magdalena Abakanowicz w Sali Senatorskiej, Komnaty Zamku Królewskiego na Wawelu, 17 października 2025 – 18 stycznia 2026
W 2025 roku w Ogrodach Królewskich Zamku Królewskiego na Wawelu zostaną zaprezentowane rzeźby Magdaleny Abakanowicz, które będą budować nową relację między dziełami artystki a przestrzenią ich prezentacji. Twórczość Abakanowicz, charakteryzująca się napięciem między ciałem ludzkim a monumentalną skalą rzeźb, wprowadza widza w świat ukrytych znaczeń i emocji. Wystawa ma na celu umożliwienie widzowi głębszego doświadczenia chwil, przestrzeni i sztuki.
Równocześnie, od października 2025 roku w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego będzie miała miejsce wystawa tkanin artystki, które zostaną zestawione z arrasami Zygmunta Augusta. Prezentacja tych monumentalnych dzieł w kontekście sztuki dawnej jest nowatorskim podejściem, a sama Abakanowicz porównywała swoje abakany do współczesnych arrasów. Wystawa stworzy wyjątkową okazję do bezpośredniego kontaktu z wielkoformatowymi, barwnymi i strukturalnymi dziełami artystki.
WYSTAWY 2025 – ZAMEK KRÓLEWSKI NA WAWELU – MuzeOn
4. Kierunek Paryż. Polskie artystki z pracowni Bourdelle’a, Muzeum Narodowe w Warszawie / Królikarnia, 9 maja – 26 października 2025
Wystawa Kierunek Paryż. Polskie artystki z pracowni Bourdelle’a przedstawia twórczość wybitnych polskich rzeźbiarek, które miały okazję kształcić się w pracowni Antoine’a Bourdelle’a w Paryżu. Artystki te, m.in. Jadwiga Bohdanowicz, Janina Broniewska, Luna Drexler, Helena Głogowska, Maria Szczytt-Lednicka, Kazimiera Pajzderska-Małaczyńska, Olga Niewska, Mika Mickun, i Zofia Trzcińska-Kamińska, swoją twórczością na stałe wpisały się w historię polskiej i międzynarodowej sztuki. Wystawa ukazuje, jak pod wpływem Bourdelle’a każda z tych artystek rozwijała swoje indywidualne drogi twórcze, eksperymentując z formami, materiałami i tematami. Ekspozycja będzie bogata w różnorodne dzieła, a także wzbogacona o archiwalne fotografie i dokumenty, które pozwolą lepiej zrozumieć kontekst ich twórczości oraz ich związki z francuską szkołą rzeźby.
Wystawy / Muzeum Narodowe w Warszawie
5. Czarny karnawał. James Ensor i Witold Wojtkiewicz, Muzeum Narodowe w Warszawie, 3 października 2025 – 11 stycznia 2026
Wystawa Czarny karnawał. James Ensor i Witold Wojtkiewicz konfrontuje twórczość dwóch artystów przełomu XIX i XX wieku, którzy poruszali podobne tematy związane z maskaradą, teatrem, cyrkiem, erotyką, śmiercią oraz groteską. James Ensor, związany z modernistycznym kręgiem Młodej Belgii, czerpał inspiracje z tradycji niderlandzkiej, jarmarcznego teatru i karnawałowego szaleństwa, podczas gdy Witold Wojtkiewicz, będący częścią Młodej Polski, eksplorował świat baśni, kabaretu i krakowskiej szopki. Ekspozycja stawia na konfrontację tych dwóch twórców, ukazując, jak ich prace odzwierciedlają karnawał jako metaforę życia pełnego chaosu, anarchii i wolności. Wystawa podzielona jest na kluczowe tematy, takie jak cyganeria, karnawał, teatr, baśnie, dziecięce fantazje oraz śmierć. Zostaną również zaprezentowane dzieła innych artystów polskich i belgijskich współczesnych Ensorowi i Wojtkiewiczowi oraz elementy związane z karnawałem, jak maski, marionetki i kostiumy.
Wystawy / Muzeum Narodowe w Warszawie
6. Ewa Pachucka. Retrospektywa, Zachęta, październik 2025 – styczeń 2026
W 2025 roku, warszawska Zachęta zaprezentuje retrospektywę twórczości Ewy Pachuckiej, jednej z najciekawszych artystek współczesnych, znanej przede wszystkim w Australii, gdzie pracowała przez 30 lat. Tamże zasłynęła dzięki rzeźbiarskim strukturom szydełkowanym z naturalnych włókien, co wpisuje się w obecne trendy panujące na rynku sztuki. W Zachęcie zaprezentowane zostaną jej najsłynniejsze prace wykonane z sizalu i juty, które badają relacje między człowiekiem a naturą, a także mniej znane instalacje przestrzenne. Centralnym punktem wystawy będzie monumentalna instalacja „Ogrody”, składająca się z misternie splecionych struktur przypominających organiczne krajobrazy. Na ten moment nie wiemy więcej o planowanej wystawie, natomiast z pewnością warto wpisać w kalendarz to wydarzenie zapowiedziane na koniec tego roku.
Wystawy na świecie:
1. Suzanne Valadon, Centrum Pompidou, Paryż, 15 stycznia – 25 maja 2025
Wystawa poświęcona Suzanne Valadon, zaprezentowana w 2023 roku w Centre Pompidou-Metz i w 2024 roku w Muzeum Sztuki w Nantes oraz Museu Nacional d’Art de Catalunya w Barcelonie, kontynuuje swoją podróż do Centre Pompidou w 2025 roku, z rozszerzoną wersją zawierającą nowe wypożyczenia oraz niepublikowane wcześniej archiwa. Ekspozycja podkreśla wyjątkową rolę artystki w narodzinach nowoczesności artystycznej, ukazując jej wielką wolność twórczą, niezależną od żadnego konkretnego nurtu. Wystawa obejmuje blisko dwieście dzieł, w tym rysunki i obrazy, z naciskiem na mniej znane prace graficzne Valadon. Artystka, znana z bycia modelką i późniejszą uznaną malarką, łączyła paryską bohemę z rewolucjami artystycznymi i społecznymi swojej epoki. Ekspozycja ukazuje również jej wpływ na artystyczną scenę Paryża oraz jej relacje z innymi twórcami. Wystawa jest częścią większego projektu Centre Pompidou, który ma na celu zwiększenie obecności prac artystek w swoich zbiorach.
Suzanne Valadon – Centre Pompidou
2. Caspar David Friedrich: The Soul of Nature, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, 8 luty – 11 maja 2025
Caspar David Friedrich (1774–1840) zrewolucjonizował malarstwo krajobrazowe, ukazując naturę jako tło dla duchowych i emocjonalnych przeżyć. Jako czołowy przedstawiciel niemieckiego romantyzmu, jego prace koncentrowały się na indywidualnych i złożonych reakcjach człowieka na przyrodę. Wystawa Caspar David Friedrich: The Soul of Nature, z okazji 250-lecia urodzin artysty, to pierwsza obszerna ekspozycja jego twórczości w Stanach Zjednoczonych. Prezentując około 75 dzieł, w tym obrazy olejne i rysunki, wystawa ukaże, jak Friedrich stworzył symboliczny język krajobrazu, odzwierciedlający osobiste i egzystencjalne odkrycia w naturze. Ekspozycja zestawia jego sztukę z kontekstem kulturowym i politycznym XIX-wiecznych Niemiec, podkreślając wpływ niemieckiego romantyzmu na współczesne postrzeganie przyrody.
Caspar David Friedrich: The Soul of Nature – The Metropolitan Museum of Art
3. Kandinsky’s Universe: Geometric Abstraction in the 20th Century, Museum Barberini, Poczdam, 15 luty – 18 maja 2025
W początkach XX wieku malarstwo przeszło transformację, a artyści zaczęli tworzyć nowy język wizualny oparty na kolorach, liniach i kształtach. Geometryczna abstrakcja, wykraczająca poza narodowe granice, odzwierciedlała nowoczesny świat. Wystawa Kandinsky’s Universe prezentuje rozwój tego ruchu w Europie i USA, ukazując 125 prac ponad 70 artystów, w tym Wassily’ego Kandinsky’ego, László Moholy-Nagy’ego i Pieta Mondriana. Artyści inspirowali się nowoczesnymi teoriami naukowymi, starając się wyrazić kosmiczne tematy i duchowe idee za pomocą geometrycznych form. Wśród instytucji, które wypożyczyły dzieła, znajdują się m.in. Whitney Museum of American Art w Nowym Jorku oraz Peggy Guggenheim Collection w Wenecji.
Kandinsky’s Universe: Geometric Abstraction in the 20th Century – Exhibitions – Museum Barberini
4. Gothic Modern: From Darkness to Light, Muzeum Narodowe w Oslo, 28 luty – 15 czerwca 2025
Wystawa “Gothic Modern” ukazuje sztukę z lat 1875–1925 w kontekście dzieł średniowiecznej Europy i renesansowej Północy. Dla wielu artystów, gotycka estetyka wywołująca silne emocje była ogromną inspiracją. Wystawa porusza takie tematy jak wiara i zwątpienie, miłość i seksualność, tożsamość oraz role społeczne. Główne postacie to m.in. Käthe Kollwitz, Edvard Munch, Max Beckmann i Ernst Ludwig Kirchner, których twórczość zestawiono z dziełami dawnych mistrzów, takich jak Hans Holbein Młodszy czy Albrecht Dürer. Ekspozycja, obejmująca szeroki wachlarz form artystycznych, jest podzielona na siedem rozdziałów, w tym “Podróż do gotyku”, “Pielgrzymi sztuki”, “Spotkania ze śmiercią” czy “Między światłem a ciemnością”.
Gothic Modern – Nasjonalmuseet
5. Jenny Saville: The Anatomy of Painting, National Portrait Gallery, Londyn, 20 czerwca – 7 września 2025
Wystawa “Jenny Saville: The Anatomy of Painting”, otwarta latem 2025, będzie pierwszą dużą wystawą poświęconą twórczości jednej z czołowych współczesnych artystek w Wielkiej Brytanii. Saville zdobyła sławę na początku lat 90. XX wieku dzięki swojej wyróżniającej się pracy dyplomowej w Glasgow School of Art. Od tego czasu odegrała kluczową rolę w odnowieniu malarstwa figuratywnego, które wciąż przekracza granice. Wystawa, prezentująca 50 prac z jej całej kariery, śledzi rozwój jej praktyki od lat 90. XX wieku do dziś, badając jej trwałe związki z historią sztuki i wyzwań współczesnych ideałów piękna. Eksponowane będą m.in. monumentalne akty, które przyniosły jej międzynarodowe uznanie, oraz nowa seria portretów, badająca związki między ciałem a wirtualną rzeczywistością. Wystawa powstała we współpracy z artystką, a towarzyszyć jej będzie obszerna publikacja.
Jenny Saville: The Anatomy of Painting – National Portrait Gallery
6. David Hockney 25, Fondation Louis Vuitton, Paryż, 9 kwietnia – 1 października 2025
Wystawa “David Hockney” w paryskiej Fondation Louis Vuitton będzie największą wystawą artysty, obejmującą jego twórczość z ostatnich 25 lat oraz ikoniczne dzieła z lat 50-70 XX wieku. Hockney, który współpracował z kuratorami i był aktywnie zaangażowany w proces tworzenia wystawy, do tej wystawy wybrał prace, które pokazują jego ewolucję artystyczną, od jego słynnej serii związanej z basenem (np. A Bigger Splash, 1967) po monumentalne pejzaże z Yorkshire i Normandii. Ekspozycja obejmować będzie także prace stworzone na iPadzie, portrety oraz reinterpretacje klasycznych dzieł sztuki, w tym obrazy inspirowane twórczością Munch’a i Blake’a. Wystawa składać się będzie z różnych sekcji, m.in. poświęconych pejzażom Normandii, portretom oraz jego współczesnym pracom, w tym najnowszym autoportretom.
Podsumowanie
Rok 2025 obfituje w fascynujące wystawy, które zapraszają do odkrywania nowych perspektyw w sztuce. W Polsce i na całym świecie czeka nas wiele niezapomnianych wydarzeń, które łączą przeszłość z teraźniejszością, oferując bogactwo twórczości artystów z różnych epok i nurtów. Bez względu na to, czy interesuje nas klasyczne malarstwo, czy nowoczesna sztuka instalacyjna, 2025 rok to czas, kiedy nie będziemy się nudzić w muzeach i galeriach. To także doskonała okazja, by zastanowić się nad miejscem sztuki w naszym życiu i społeczeństwie – jak i szansa na ciekawą podróż poprzez style, formy i epoki.
Źródła: Najciekawsze wystawy sztuki w Polsce, które warto zobaczyć w 2025 roku – ELLE.pl
10 Best Art Exhibitions to See in 2025 | DailyArt Magazine