Od 25.08 do 29.10.2023 w warszawskiej Zachęcie można oglądać wystawę „Adolf Ryszka. Przestrzeń niesie cień” [1]. Wystawa przybliża postać artysty i w sposób przekrojowy pokazuje poszczególne etapy jego twórczości. Na ekspozycji znajdują się słynne realizacje rzeźbiarza oraz jego mniej znane prace. Kuratorstwo nad wystawą objęli dr Dorota Grubba-Thiede oraz Jarosław Pajek.
Adolf Ryszka był prawdziwą osobowością rzeźby współczesnej, a jego wkład w rzeźbę polską jest nieoceniony. Był artystą pasjonatem, miał nieokiełznaną fantazję, nieustannie w biegu, zawsze szukał i dociekał. W sztuce zaistniał jako prekursor nowej figuracji – międzynarodowego kierunku w sztuce, który rozwijał się od połowy lat 60 XX w. [2]. Ryszka samoistnie doszedł do tych samych wniosków, co artyści związani z nową figuracją. Jego prace, które ideologicznie i formalnie wpisują się ten nurt, stały się jednymi z pierwszych przykładów tego kierunku w sztuce polskiej.
W centrum jego artystycznych zainteresowań był człowiek, jego cielesność, relacja z naturą, czasem, zmianą. Jego rzeźby, jak przystało na artystę związanego z nową figuracją, pokazują zdeformowane ciało ludzkie – często uwikłanie w grę z bryłami, niejako zatopione w materiale, nierzadko nieproporcjonalne. Istotna jest symbolika tych form – nawiązujące do ludzkiej figury sylwetki są niezależnie od siebie, jakby z decyzji siły wyższej, nierozerwalnie powiązane z bryłą – losem.
Na uwagę zasługuje też warsztat artysty i umiejętne operowanie technikami. Widać niezwykły kunszt, chirurgiczną precyzję i świadomość w doborze oraz użyciu materiału. Ryszka wykorzystywał maksymalnie możliwości dobieranego materiału obojętnie czy był to kamień, metal, czy ceramika. Do każdego podchodził indywidualnie, odkrywając często wcześniej niedostrzegalny potencjał. Oprócz rzeźby zajmował się też rysunkiem i medalierstwem. W swoich pracach starał się znaleźć relację między tematem, techniką, materiałem a człowiekiem, naturą. Znajdywanie powiązań pomiędzy tymi trzema elementami pozwalało mu reprezentować miejsce, osobę i świat w sposób, który obejmował całe kontinuum czasowe i przestrzenne.
Charakterystyczna jest też architektura ekspozycji, za którą odpowiadają Katarzyna Anna Jarnuszkiewicz i Krystian Jarnuszkiewicz. Rzeźby ustawione są na postumentach o różnych wysokościach kontrastują ze ścienną polichromią, która, jak mówią autorzy działa „antygrawitacyjnie”, odbierając rzeźbom ciężar. Ekspozycja ma charakter otwarty, postumenty są rozłożone nieregularnie w salach. Każda osoba wchodząca staje się niejako twórcą cienia oraz współtwórcą akcji. Aranżacja przestrzeni jest więc budowaniem dialogu pomiędzy przestrzenią, rzeźbą a odwiedzającymi.
Wystawa „Adolf Ryszka. Przestrzeń niesie cień” w świetny sposób przybliża postać artysty jako nowatorskiego twórcy, którego postulaty ideologiczne i wynikające z nich decyzje formalne pozostają aktualne do dziś. Jednocześnie projekt aranżacji wnętrz pozwala na stworzenie relacji oglądającego z oglądanym, dzięki czemu odwiedzający buduje niemal intymny kontakt z eksponatami.
Bądź na bieżąco z nowościami o wydarzeniach w galerii Station of Art
Bądź na bieżąco z nowościami o wydarzeniach w galerii Station of Art
